در معاملات مالی، چک یکی از ابزارهای مهم پرداخت محسوب می‌شود؛ اما گاهی ممکن است صادرکننده چک از پرداخت مبلغ آن خودداری کند یا موجودی کافی در حساب نداشته باشد. در این صورت دارنده چک می‌تواند برای وصول طلب خود، اقدام قانونی انجام دهد و یکی از این اقدامات، درخواست صدور اجراییه است. اما بعد از صدور اجراییه، چه مراحلی پیش‌روست و باید چه کارهایی انجام داد؟ در این مقاله به‌صورت گام‌به‌گام به این موضوع می‌پردازیم.
مرحله اول: توجه به مهلت ۱۰ روزه پرداخت
پس از صدور اجراییه و ابلاغ آن به صادرکننده چک، قانون به وی ۱۰ روز مهلت می‌دهد تا مبلغ مندرج در چک را پرداخت کند یا رضایت دارنده چک را جلب نماید. اگر ظرف این مدت، صادرکننده هیچ اقدامی نکند، دارنده چک می‌تواند وارد مرحله بعدی شود که اجرای حکم از طریق توقیف اموال است.
مرحله دوم: شناسایی و معرفی اموال صادرکننده
برای اجرای مؤثر حکم، دارنده چک باید اموال صادرکننده را شناسایی و به مرجع اجرای احکام یا اداره ثبت معرفی کند. این اموال می‌تواند شامل:
- حساب‌های بانکی
- خودرو
- املاک ثبت‌شده
- سهام شرکت‌ها
توجه داشته باشید که برخی اموال جزو مستثنیات دین هستند و قابلیت توقیف ندارند.
مرحله سوم: درخواست توقیف اموال
پس از شناسایی اموال، دارنده چک می‌تواند از مرجع اجرا تقاضای توقیف آن‌ها را بدهد. در صورت تأیید، فرایند فروش از طریق مزایده آغاز می‌شود تا مبلغ چک از محل فروش اموال پرداخت گردد.
مرحله چهارم: تسلیم تقاضای استعلام
برای یافتن اموال پنهان، می‌توان از دادگاه درخواست استعلام از مراجع رسمی نظیر ثبت اسناد، بانک‌ها و پلیس راهور نمود. در صورت کشف دارایی جدید، امکان توقیف مجدد آن وجود دارد.
مرحله پنجم: درخواست ممنوع‌الخروجی صادرکننده
در صورتی که مبلغ چک بالا باشد و احتمال فرار مالی وجود داشته باشد، می‌توان با ارائه دلایل کافی، درخواست ممنوع‌الخروجی فرد صادرکننده را از مراجع قضایی مطرح کرد.
مرحله ششم: استفاده از وکیل متخصص
روند حقوقی رسیدگی به چک‌های برگشتی پیچیده است. حضور یک وکیل با تجربه، روند پرونده را تسهیل می‌کند و از تضییع حق جلوگیری می‌کند.
مرحله هفتم: پیگیری مستمر پرونده
حتی پس از طی مراحل قانونی، پیگیری مداوم از وضعیت پرونده و اقدامات مرجع اجرا الزامی است تا از تغییرات احتمالی مطلع شوید.
نتیجه‌گیری
پس از صدور اجراییه چک، دارنده چک باید با دقت و سرعت، مراحل قانونی را پیگیری کند. معرفی اموال، توقیف، استعلام، ممنوع‌الخروجی و بهره‌گیری از وکیل، بخش‌هایی از این مسیر هستند که در نهایت می‌توانند به وصول طلب منجر شوند. پیگیری مستمر و آگاهی از حقوق قانونی، کلید موفقیت در این مسیر است.